| σ. 154-157 | Η πολυκατοικία καθώς και το διαμέρισμα είναι ένα "προϊόν" που παράγεται από επιχειρήσεις, πουλιέται και αγοράζεται, χρησιμοποιείται και "καταναλώνεται". Σαν προϊόν παραγωγής υπάγεται και αυτό στους νόμους της αγοράς: προσφορά και ζήτηση, κόστος - κέρδος - τιμή κλπ. Η οικονομική σκοπιμότητα και η εκάστοτε νομοθεσία είναι οι δύο βασικοί συντελεστές που διαμορφώνουν το προϊόν πολυκατοικία. Δευτερεύοντες συντελεστές είναι συνήθως οι λειτουργικές και αισθητικές απαιτήσεις. Η προγραμματική οργάνωση της πολυκατοικίας καθορίζεται περισσότερο με ποσοτικές σχέσεις παρά με ποιοτικά, λειτουργικά και κατασκευαστικά κριτήρια. Οι πολυκατοικίες χωρίζονται σε τρεις κατηγόριες: α) τις "λαϊκές" συνοικιακές, β) τις "κεντρικές" των μεσοαστικών περιοχών και γ) τις "πολυτελείς". Η κατηγοριοποίηση αυτή σύμφωνα με τον Βλάχο Ξ. έγινε βάση των παραγόντων διαφοροποίησης των πολυκατοικιών και είναι οι εξής: ο επιχειρηματικός φορέας, το οικόπεδο, τα υλικά, η κατασκευή, η εξωτερική εμφάνιση, ο εξοπλισμός, η συντήρηση, η λειτουργικότητα των διαμερισμάτων, οι κοινόχρηστοι χώροι και οι ένοικοι. Κοινό χαρακτηριστικό και των τριών κατηγοριών είναι η κατάργηση του "κλασικού πελάτη" και η αντικατάσταση του γνωστού άνθρωπου-πελάτη από τον άγνωστο άνθρωπο-χρήστη.
Διαφορές μονοκατοικίας - πολυκατοικίας:
Στην πολυκατοικία επικρατεί μια αναγκαστική συλλογικότητα σε αντίθεση με τη σχεδόν πλήρης "ατομικότητα" της μονοκατοικίας όπου υπάρχει η αίσθηση της μοναδικότητας και της ανεξαρτησίας απέναντι στη βούληση των τρίτων. Στην πολυκατοικία υπάρχει μεγαλύτερος κοινωνικός καταναγκασμός και γενικά το ποσοστό της γνωστής στους άλλους ιδιωτικής ζωής των ενοίκων είναι μεγάλο. Στην πολυκατοικία δημιουργείται ένα "κάθετο" είδος γειτονικότητας όπου οι ένοικοι "ακούν" τους γείτονες τους αλλά δεν τους "βλέπουν". Έτσι, λόγω της έμφυτης οικείας στον άνθρωπο διάσταση του οριζόντιου επιπέδου είναι πιο εύκολο να δημιουργηθούν σχέσεις με ενοίκους στον ίδιο όροφο της ίδιας πολυκατοικίας ή γειτονικής αφού μπορούν και έχουν οπτική επαφή. Η επικοινωνία των ενοίκων επηρεάζεται βέβαια και από την κοινωνική ιεράρχηση. Η μονοκατοικία είναι το "βιοτεχνικό" προϊόν που κατασκευάστηκε για τον συγκεκριμένο ένοικό της, ενώ η πολυκατοικία είναι ένα "βιομηχανικό" προϊόν που κατασκευάστηκε βάση των "μέσων" απαιτήσεων ενός ενοίκου. Κατά τον Βλάχο Ξ. στην μονοκατοικία υπάρχει η δυνατότητα ριζικής μεταβολής της. Το διαμέρισμα αντιθέτως είναι ένα πολύ συγκεκριμένο προϊόν , καθορισμένο νομικά και τεχνικά, καταδικασμένο στη σταθερότητα, με πολύ μικρές δυνατότητες αλλαγής και καθόλου επέκτασης. Οι νέες ανάγκες που δημιουργούνται καλύπτονται περισσότερο από την προσαρμοστικότητα των ενοίκων παρά από την μεταβολή της κατοικίας.
Συνθήκες κατοίκησης στην πολυκατοικία:
1. Δείκτης πυκνοκατοίκησης
2. Ανέσεις και εξοπλισμός
3. Καθεστώς ιδιοκτησίας: διαφορά μεταξύ ιδιόκτητου και νοικιασμένου διαμερίσματος. Στην πρώτη κατηγορία αν η αγορά έγινε κατά τη διάρκεια κατασκευής υπάρχει η δυνατότητα προσαρμογής του διαμερίσματος στις ανάγκες του ιδιοκτήτη αλλιώς οι μεταβολές γίνονται αργότερα σύμφωνα με το δικαίωμα του ιδιοκτήτη για επεμβάσεις στο έτοιμο κέλυφος. Η νοικιασμένη κατοικία αντιμετωπίζεται ως κάτι εφήμερο σε μία γενικότερη καταναλωτική νοοτροπία.
Κατοικία ως σύμβολο (βλ. Βλάχος Ξ.) |
| σ. 157-160 | Η πολυκατοικία δημιούργησε καινούργια προβλήματα κατοικησιμότητας με αποτέλεσμα νέες λύσεις στην οργάνωση της οικιακής ζωής. Ταυτόχρονα η κοινωνική και οικονομική εξέλιξη έφερε αλλαγές στις συνήθειες, τα γούστα, την κουλτούρα κ.α. δημιουργώντας νέα πρότυπα οικιακής ζωής.
Τρία βασικά είδη προτύπων συναντάμε στην κατοικία: τα καταναλωτικά, τα αισθητικά και τα λειτουργικά. Η αλλαγή των λειτουργικών, αισθητικών και καταναλωτικών προτύπων έχει δύο αίτια:
α) την πρακτική αναγκαιότητα, όταν πρακτικοί και καθαρά λειτουργικοί λόγοι επιβάλλουν την αλλαγή
β) τη μίμηση όταν η αλλαγή οφείλεται όχι σε πρακτικούς, λειτουργικούς λόγους, αλλά σε λόγους γοήτρου και επίδειξης. (παρόλο που συχνά "εφευρίσκονται" πρακτικοί λόγοι της αλλαγής και εξάλλου η συνήθεια οικειοποιεί και τα πιο "ξένα" πρότυπα.)
Η κατοικησιμότητα και τα πρότυπα στο διαμέρισμα της πολυκατοικίας εξετάζονται αναλυτικά στους διάφορους χώρους.
1. Κοινόχρηστοι Χώροι της Πολυκατοικίας
α) Η Είσοδος
β) ΟΙ Εσωτερικοί Ακάλυπτοι Χώροι
γ) Η Ταράτσα της Πολυκατοικίας
2. Οι Χώροι των Διαμερισμάτων
α) Το Καθιστικό
β) Η Τραπεζαρία
γ) Το Χολ
δ) Υπνοδωμάτια
ε) Η Κουζίνα
στ) Το Λουτρό
ζ) Οι Αποθηκευτικοί Χώροι
η) Τα μπαλκόνια και οι Βεράντες (Ημιυπαίθριοι) |
