3	Τυπολογία
8	Πολυκατοικία
9	Κατοίκηση
7	Στοιχεία Κατοίκησης - Πρόγραμμα
5	Υπαίθριος Χώρος
2	Κατοικία - Κοινωνικές Τάξεις
1	Μεταβολή - Ευελιξία
6	Σχεδιαστική Μεθοδολογία
4	Παραδείγματα Μεταβολής

ReferenceID: 34	Bosma K.
	The Mass-Produced Dwelling: Unique in the Crowd? Housing for the Millions, John Habraken and the SAR (1960 - 2000)
DataID: 29	Κατοίκηση Κατοικία και Κατοίκηση (Home and Dwelling)
σ. 12	Η κατοικία στις μέρες μας αποτελεί βασική αξία στη ζωή του ανθρώπου. Η κατοικία είναι ο τόπος όπου όλα συμβαίνουν - ο τόπος όπου κανείς ερωτεύεται, δουλεύει, και τελικά πεθαίνει περιτριγυρισμένος από την οικογένεια. Η κατοικία είναι παραπάνω από ένα αντικείμενο ή ένα εργαλείο ορισμού του χώρου. Η σημασία της κατοικίας (home) ξεπερνά τον υλικό προσδιορισμό και γίνεται μέρος του πολιτισμού. Το κατοικείν ορίζεται ως η πράξη του να κάνεις τον χώρο προσωπικό, ή αλλιώς η ιδιοποίηση του χώρου. Η κατοικία αποτελεί το κατάλυμα, το καταφύγιο που προσφέρει προστασία από τους εξωγενείς παράγοντες. Το καταφύγιο αυτό γίνεται κατοικήσιμο όταν προσφέρει χώρο για φαγητό, για ύπνο, για ξεκούραση, για αποθήκευση (τακτοποίηση), για σωματική καθαριότητα, για έρωτα, κτλ. Η κατοικία παίρνει την μοναδική της ατμόσφαιρα από την αίσθηση της άνεσης που παρέχει και από την οργάνωση των επίπλων και αντικειμένων στολισμού. Ο χώρος κατοίκησης δεν αποτελείται μόνο από απτά υλικά αλλά και από συναισθήματα και εμπειρίες. Όλα αυτά δημιουργούν έναν εσωτερικό, άνετο (contained) χώρο για να ζεις.
DataID: 30	Κατοίκηση Προσωπικός Χώρος (Intimate Space)
σ. 12-14	Ο Γάλλος φιλόσοφος Gaston Bachelard στο βιβλίο του La poetique de l' espace (1957), ορίζει ότι όλοι οι προσωπικοί χώροι έχουν τα χαρακτηριστικά μίας έλξης (attraction). Σύμφωνα με τον Bachelard η κατοικία δεν ορίζεται σαν αντικείμενο, χρησιμοποιώντας πρότυπα άνεσης και ευ ζειν. Η ψυχολογία της κατοικίας βρίσκεται σε δύο αρχές οργάνωσης. Η πρώτη είναι η συγκέντρωση, που απευθύνεται στην αίσθησή μας για κεντροποίηση. Η δεύτερη είναι η καθετότητα, που αντιπροσωπεύεται από την αντίθεση μεταξύ σοφίτας και υπογείου, χώρων της κατοικίας με την μεγαλύτερη ελευθερία κινήσεων, χώροι που σχετίζονται με την άνοδο και τη κάθοδο. Η ψυχο-χωρική αυτή απεικόνιση της κατοικίας προέρχεται από την μεμονωμένη αγροτική κατοικία. Σύμφωνα με τον Bachelard, η αστική κατοικία παύει να είναι ένα σπίτι με μπροστινή πόρτα και περιφραγμένο κήπο, και γίνεται ένα κύτταρο σε ένα οικοδομικό τετράγωνο κατοίκησης. Η μοντέρνα πόλη είναι σειρά πολυκατοικιών βασισμένη λίγο πολύ στο ίδιο τύπο κτιρίου, όπου οι κάτοικοι για την εξασφάλιση της άνεσης αποχωρίστηκαν στην άμεση επαφή με την γη και τον καθαρό αέρα. Οποιαδήποτε επαφή με τον έξω κόσμο είναι μόνο οπτική και τίποτα παραπάνω. Η αστική κατοικία έχει κυριευθεί από νοσταλγία επειδή λείπει η αθώα και προφανής φύση της οικιακής ζωής.
DataID: 31	Κατοίκηση Ο Έξω Κόσμος
σ. 14-16	Με την κτιριακή κατασκευή αλλάζουμε το περιβάλλον μας για να επηρεαστούμε ξανά από αυτό που κατασκευάστηκε. Η φύση ετοιμάζει την τοποθεσία και ο άνθρωπος οργανώνει τις πιθανότητες που παρέχονται από την τοποθεσία για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του. Ο σχεδιασμός της κατοικίας επηρεάζεται από συνδυασμό παραγόντων όπως: κλίμα, τοποθεσία, άμυνα, οικονομία, κατασκευαστική μέθοδος, υλικά, και την τεχνολογική εξέλιξη. Επίσης, υπάρχει ο παράγοντας της ιδέας για την ιδανική κατοίκηση που έχει ο μελλοντικός κάτοικος. Αυτή η ιδέα για την κατοίκηση μπορεί να συμπεριλαμβάνει θρησκευτικές πεποιθήσεις, ιδανικά, οικογενειακές δομές, παιδεία, κοινωνική ικανότητα κτλ, με άλλα λόγια τον συγκεκριμένο κάθε φορά τρόπο ζωής του κατοίκου (lifestyle). Ο κάτοικος καθορίζει την διαίρεση του χώρου και την χρήση των δωματίων, αυτός αποφασίζει ποια κοινωνική συμπεριφορά είναι δυνατή και ποία όχι. Όταν βρίσκεται μέσα στο σπίτι του υπενθυμίζεται για τον έξω κόσμο από τα ανοίγματα στους τοίχους (παράθυρα, πόρτες). Εισερχόμαστε στο εξωτερικό περιβάλλον μέσω της πόρτας, το κατώφλι, το μονοπάτι. "Η πόρτα και το παράθυρο δεν πρέπει να είναι ούτε συνεχείς μεταθέσεις ούτε ξαφνικοί διαχωρισμοί. Δεν πρέπει να είναι ουδέτερες ζώνες όπου το εσωτερικό γίνεται σταδιακά εξωτερικό και αντίστροφα, αλλά πρέπει να είναι καθαρά προσδιορισμένοι τόποι που ανήκουν και στο μέσα και στο έξω - τόποι που προσδίδουν σημασία σε αυτό που βρίσκεται και στις δύο πλευρές, τόποι όπου η παρουσία και των δύο πλευρών είναι ταυτόχρονη" (Aldo van Eyck, The Shape of Relativity, Amsterdam, 1998).
DataID: 32	Κατοίκηση Λειτουργία της Κατοικίας
σ. 17-19	Το σπίτι είναι ένας μικρόκοσμος που ικανοποιεί τις ανάγκες που σχετίζονται με την οικονομία και την αυτάρκεια (sustainability), ενώ εκφράζει μια "ζεστασιά" (coziness). Την αίσθηση αυτή εκφράζει ο Aldof Loos με την φράση "ο σκύλος δίπλα στο τζάκι". Για την κάλυψη της ανάγκη για καταφύγιο, οι άνθρωποι, πλέον δεν χτίζουν το σπίτι τους, αλλά το βρίσκουν στην αγορά κατοικίας. Η κατοικία ως προϊόν δεν έχει ακόμα τον χαρακτήρα του προσωρινού, όπως ίσως έχει το αυτοκίνητο. Το όλο σύστημα απόκτησης κατοικίας είτε με δανειοδότηση είτε όχι έχει σαν σκοπό την κοινωνική σταθερότητα κάνοντας την κατοικία μία θετική επένδυση. Η κατοικία είναι ένα τεχνο-υλικό προϊόν ικανό να προσαρμοστεί στις ανάγκες του ανθρώπου. Η προσαρμοστικότητα αυτή γίνεται δυνατή όταν η οικιακή ζωή διαιρείται σε μία ευρεία γκάμα πρακτικών διαδικασιών. Η σύνδεση της οργάνωσης της κατοικίας με το περιβάλλον της γίνεται μέσα από σχεδόν σταθερούς κανόνες που αφορούν τον σχεδιασμό των χωρισμάτων, των οροφών, των παραθύρων, των θυρών, της εισόδου και της αυλής, καθώς και του δρόμου και της γειτονιάς. Ο αρχιτέκτονας πρέπει να γνωρίζει τους βασικούς κανόνες έτσι ώστε να τους υπακούσει ή να τους παραβλέψει. Οι κοινωνικές σχέσεις έχουν ελαττώσει την πολυλειτουργικό χαρακτήρα της κατοικίας και των παραλλαγών της οικιακής ζωής. Το νοσοκομείο διεκδικεί πλέον και τις δύο άκρες της ανθρώπινης ζωής, Πλέον ο άνθρωπος δεν γεννιέται στο σπίτι, και σπάνια πεθαίνει εκεί. Η κατοικία έχει πάψει επίσης να αποτελεί το σύνδεσμο μεταξύ γενεών. Με την σύνδεση της κατοικίας με τα δίκτυα αποχέτευσης, ύδρευσης, ενέργειας όλες οι οικιακές λειτουργίες βρήκαν τον χώρο τους μέσα στην κατοικία - τουαλέτα, κουζίνα, πλυσταριό. Παρόλα αυτά η διαφοροποίηση μέσα στην κατοικία μειώθηκε. Την ίδια στιγμή που το σπίτι και η δουλεία ξεχώρισαν, η κατοικία διαιρέθηκε σε λειτουργικά κομμάτια καταργώντας την κατοικία ένα-δωμάτιο και ξεχωρίζοντας το καθημερινό δωμάτιο από το υπνοδωμάτιο. Η απομάκρυνση της δουλειάς από το σπίτι καθώς και η εισαγωγή οικιακών συσκευών αυξήθηκε ο βαθμός της άνεσης. Η απώλεια λειτουργιών της κατοικίας δημιούργησε μια αύξηση στις οικογενειακές σχέσεις. Επίσης, κατοικία λειτουργεί και ως σύμβολο κοινωνικής θέσης και ευημερίας.